پیله خوار نخود یا هلیوتیس

آفت کرم پیله خوار نخود با نام علمی Heliothis viriplaca یکی از مهم ترین آفات محدود کننده در کاشت نخود می باشد. از گیاهان میزبان این آفت می توان به پنبه، کنف، کنجد، گوجه فرنگی، ذرت، و لوبیا نیز اشاره نمود.

نخود یکی از مهمترین گیاهان زراعی خانواده بقولات بوده که ازنظر اهمیت در بین حبوبات، در جهان، جایگاه سوم را با تولید ۱۱٫۶ میلیون تن در سطح زیر کشتی معادل ۱۳٫۲میلیون هکتار به خود اختصاص داده است. یکی از مهمترین آفات نخود زراعی،کرم پیله خوار نخود می باشد، که سالانه خسارت زیادی به این محصول وارد میکند.

نخود

نخود Cicer arietinum این گیاه یک محصول دانه‌ای مهم در  کشاورزی دیم به حساب می آید. که در تناوب با گندم دیم ضامن پایداری کشت گندم دیم است. در ایران نیز نخود مهمترین گیاه از گروه حبوبات است و بیش از ۵۰ درصد از سطح زیر کشت حبوبات را به خود اختصاص داده. درمناطق غربی ایران نخود بعد غلات درسطح وسیعی کشت می‌شود. و عملکرد محصول آن علاوه بر شرایط جوی، میزان بارندگی سالیانه و کنترل علف های هرز به میزان آلودگی گیاه به دو عامل مهم شامل بیماری برق زدگی نخود و کرم های پیله خوار نخود (Heliothis viriplaca) ارتباط دارد.

زیست شناسی :

آفت کرم پیله خوار نخود زمستان را به صورت شفیره در خاك سپري می کند. اغلب یک نسل در سال دارد اما در مواردي ممکن است دو نسل در سال داشته باشد، که در این صورت در نسل دوم آفت احتمالا تمام شفیره ها بالغ نمی شوند و به صورت شفیره در خاك به زمستان گذرانی می پردازند. توصیه می شود هر گونه عملیات مبارزه روي لاروهاي سن 1 و 2 انجام شود.

تخم های این آفت به شکل نیم کروی و به رنگ زرد روشن می باشد، دو طرف تخم 14 خط پیوسته دارد.

رنگ لاروها از سبز تا سبزتیره و سیاه متفاوت است، پشت لاروها چهار ردیف نوار تیره وجود دارد.

همچنین در انتهاي شکم شفیره 2 خار باریک و نزدیک به هـم قـرار دارد کـه طـول خـار به یـک میلی متر می رسد(مطابق شکل زیر)

بالهاي جلویی حشره کامل قهوه اي مایل به خاکستري با نوارهاي نامنظم تیره رنگ است و قسمت انتهایی آن لکه هاي تیره رنگ دارد. بالهاي عقبی نیز سفید و داراي نوارهـا و لکـه هـاي تیره رنگ است(مطابق شکل زیر)

خسارت

آفت کرم پیله خوار نخود با تغذیه کردن از برگ، گل و سوراخ کردن غلاف، از دانه ها تغذیه می کند و موجب کاهش محصول و عملکرد مزرعه می شود.

لاروهاي جوان از پارانشیم برگ و اندامهاي زایشی نخود (گل و غنچه) تغذیه می کنند.

عوامل زیر باعث گسترش و شیوع کرم پیله خوار نخود می شود:

• بالا بودن جمعیت شفیره زمستان گذران نسل قبل
• دماي متوسط حدود 23 درجه سانتی گراد و یا بالاتر در اردیبهشت و اوایل خرداد
• افزایش رطوبت نسبی هوا در خرداد و تیر تا 60 درصد و یا بیشتر
• کاهش جمعیت و فعالیت حشرات مفید روی کرم پیله خوار نخود

کنترل و مبارزه

پایش و ردیابی مداوم برای کنترل و مبارزه موفقیت آمیز با آفت بسیار اهمیت دارد، توصیه می شود تله های فرمونی قبل از ظهور و مشاهده اولین آفت با تراکم 2 تله در هکتار در ارتفاع حدود یک متری از زمین نصب شود.

کنترل زراعی و بهداشتی

شخم عمیق زمین پس از برداشت محصول موجب به هم خوردن پناهگاه زمستانی آفت ها می شود.

کشت هم زمان گندم و جو و نخود و همچنین تراکم کاشت رعایت شود.

بهتر است در کشت بهاره کشت زود هنگام صورت گیرد زیرا درکشت زود هنگام نخود، به دلیل طولانی تر شدن دوره هاي رویشی و زایشی، مرحله حساس پرشدن دانـه بـا شـرایط مطلوب از نظر رطوبت و دما مصادف می شود و موجب افـزایش عملکـرد دانه و محصول می شود.

کنترل آفت کرم پیله خوار نخود در کشت پاییزه راحت تر است. توصیه می شود در صورت امکان کشت پاییزه نخود صورت گیرد.

یخ آب زمستانه موجب از بین رفتن شفیره های کرم پیله خوار در عمق خاک می شود.

کنترل بیولوژیکی

کاربرد حشره کش زیستی BT  جهت کنترل لاروهاي سنین پایین آفت موثر است. همچنین کنترل بیولوژیک با زنبورهاي پارازیت تریکوگراما و براکون توصیه می شود.

کنترل شیمیایی

بهترین زمان مبارزه شیمیایی در زمان لاروهای سن 1 و 2 و قبل از ورود آفت به داخل گیاه است. بهتر است از سموم توصیه شده در ادامه استفاده شود:

• • تیودیکارب 80 درصد DF به میزان 0/75 الی 1 کیلوگرم در هکتار
  • ایندوکساکارب 15 درصد SC به میزان 200 میلی لیتر در هکتار
  • ایندوکساکارب 15 درصد EC به میزان 200 میلی لیتر در هکتار
  • پیریدالیل 20 درصد EC به میزان 200 میلی لیتر در هکتار
  • لوفنورون 5 درصد EC به میزان 400 میلی لیتر در هکتار و یا 2 در هزار